Verduurzaming van de hypotheekmarkt: hype of noodzaak?

Duurzaamheid is een thema wat steeds vaker “in the picture staat”. Er gaat haast geen dag voorbij zonder dat er in het nieuws iets voorbijkomt over klimaatverandering. Inmiddels heeft duurzaamheid ook op de agenda van hypotheekverstrekkers een prominente plek bemachtigd. Een grote drijfveer hiervoor is het leveren van een bijdrage aan de doelstellingen uit het Klimaatverdrag van Parijs uit 2015 wat erop gericht is de opwarming van de aarde te beperken. Gelijktijdig is het bieden van een productpropositie die goed aansluit bij de huidige en toekomstige wensen van de consument daarbij van essentieel belang. In dit artikel nemen wij je mee in de mogelijkheden, kansen en strategieën voor hypotheekverstrekkers én de rol van de overheid.

ABN AMRO draagt bij aan verduurzaming van de woningmarkt door een strategie te hanteren waarbij huiseigenaren die klant worden en in bezit zijn van een label A of hoger een rentekorting krijgen. Indien je geen label A hebt is het mogelijk een extra hypotheekdeel af te sluiten speciaal voor het verduurzamen van de woning. De potentiële klant kan via de website doorklikken om een bespaarcheck uit te voeren bij een externe partij, welke een indicatie geeft van mogelijke kostenbesparingen per uit te voeren energiebesparende maatregel. Bovendien geeft de bespaarcheck een indicatie van het nieuwe energielabel. De potentiële klant heeft daardoor een goed beeld wat de energiebesparende maatregelen opleveren indien deze meegefinancierd worden. Triodos positioneert zich bij uitstek als een duurzame geldverstrekker en als we kijken naar hypotheken zien wij een soortgelijke strategie waarbij het rentetarief gekoppeld is aan het energielabel. Daarnaast kan ook via de website van Triodos doorgeklikt worden naar een bespaarcheck bij een externe partij. Triodos gaat echter een stap verder door het maximale leenbedrag voor een woning met energielabel C of lager naar 90% van het aankoopbedrag (in plaats van de gebruikelijke 100%) te verlagen.

De benadering van nieuwkomer Woonnu is in dat opzicht net iets anders. Woonnu is een hypotheeklabel wat in 2020 door Nationale Nederlanden opgericht is met de focus op duurzaamheid. Woonnu heeft als doel ‘de klant te helpen zijn of haar huis te verduurzamen’. Volgens ingewijden is de insteek de huiseigenaar te helpen verduurzamen. Want niet alleen een huiseigenaar die naar label A of hoger gaat realiseert een enorme besparing, maar ook een woningbezitter die van label G naar label C gaat. De doelstelling vertaalt zich in een strategie, waarbij klanten beloond worden met een gunstiger rentetarief vanaf label C. Klanten met label D of hoger krijgen daarentegen een rentetoeslag. De website van Woonnu kent een eigen verduurzamingscheck. Deze is vergelijkbaar met de hiervoor genoemde besparingscheck waar bovendien ook uit blijkt wat voor rentevoordeel eventuele energiebesparende maatregelen opleveren gedurende de looptijd van de hypotheek.

Inmiddels is het bij de meeste hypotheekverstrekkers mogelijk om onder bepaalde voorwaarden verduurzaming van woning mee te financieren. Bij veel hypotheekverstrekkers is het mogelijk een hoger bedrag te lenen bij verduurzaming van de woning. Daarnaast zie je dat hypotheekverstrekkers een korting geven op de hypotheekrente nadat de woning een zuiniger energielabel heeft bereikt.  Volgens marktdeskundigen zitten met name starters al snel aan hun financiële grenzen, met als gevolg dat zij tegen de verwachtingen in minder snel in staat zijn in verduurzaming te investeren dan klanten met hogere inkomens en vermogens. Maar wat zien we hier nu eigenlijk van terug als we naar recente ontwikkelingen binnen de woningmarkt kijken? Uit het kwartaaloverzicht Q3 van Hypotheken Data Netwerk blijkt dat in de praktijk iets meer geïnvesteerd wordt in energiebesparende voorzieningen, ondanks een afname in de kopersmarkt. Het percentage huizen waarvan een definitief woonlabel bekend was lag 14,5% hoger dan een jaar eerder. Opvallend is dat een verduurzamingshypotheek (ook wel ‘groene hypotheek’ genoemd) doorgaans door klanten wordt afgesloten bij aankoop van een nieuwe woning óf bij verbouwing van de bestaande woning.

Om de klant optimaal van dienst te zijn is het van belang dat hypotheekadviseurs vakkundig zijn opgeleid op gebied van verduurzaming van de woning.  Steeds meer opleidingsinstituten spelen hierop in middels het aanbieden van gerichte trainingen. Om helder inzicht te kunnen verschaffen in de verduurzamingspotentie van de woning, het verwachte rendement én de benodigde investering, is goede tooling een must-have. Neem bijvoorbeeld de eerdergenoemde verduurzamingscheck van Woonnu. Dergelijke tooling helpt de klant én de adviseur om een gedegen maatwerk advies te kunnen bieden. Bij sommige hypotheekverstrekkers is het nog niet mogelijk om een verduurzamingshypotheek af te sluiten om de kosten van verduurzamingsmaatregelen binnen de woning te financieren. In zo’n geval zou het voor een huiseigenaar het overwegen waard kunnen zijn om een 2e hypotheek op af te sluiten bij een andere verstrekker. Denk hierbij aan huiseigenaren die vanwege een lange rentevaste periode niet de mogelijkheid hebben om over te sluiten. De hogere hypotheeklasten vallen dan weg tegen lagere energiekosten en bovendien draag je bij aan een lagere Co2 uitstoot. De hypotheekverstrekker met een tweede inschrijving loopt meer risico, wat echter afgevangen kan worden met een renteopslag. Op dit moment zijn er echter nog maar weinig hypotheekverstrekkers die deze optie aanbieden.

Naast het aanbieden van subsidies en leningen zal de overheid moeten inzetten op bewustwording om energiebesparend gedrag te stimuleren. Veel huiseigenaren ontbreekt het aan het besef dat zij kunnen bijdragen aan verduurzaming en welke mogelijkheden de overheid daartoe aanbiedt. Overigens hoeft dat niet altijd een dure oplossing te zijn zoals een warmtepomp. Je zou juist moeten inzetten op de maatregelen die de grootste opbrengsten hebben en dat is per situatie verschillend. Daarnaast zal er ook ingezet moeten worden op ondersteuning om alle mogelijkheden tot verduurzaming via regelingen, energieleveranciers en hypotheekverstrekkers op elkaar af te stemmen en eenvoudiger te maken. Op die manier wordt het voor de huiseigenaar duidelijk wat voor bijdrage geleverd kan worden en hoe dat te doen.

Al met al kunnen we stellen dat verduurzaming binnen de hypotheekmarkt zeker geen hype is. De huidige maatregelen zijn slechts het begin. De komende maanden en jaren verwachten we nog veel wijzigingen/aanscherpingen van wet- en regelgeving die erin zullen resulteren dat de hypotheekmarkt verder verduurzaamd zal worden.